解:$(1) $当$t=3$时,$BP=16-3=13(\ \mathrm {cm}),$$BQ=2×3=6(\ \mathrm {cm})$
$S_{△PBQ}=\frac {1}{2}\ \mathrm {BP}·BQ=\frac {1}{2} ×13×6=39(\ \mathrm {cm^2})$
$ (2) $在$Rt△ABC$中,$AC^2=AB^2+BC^2=16^2+12^2=20^2$
∴$AC=20\ \mathrm {cm}$
当$CP $恰好平分$∠BCA$时,过点$P $作$PD⊥AC,$垂足为$D$
则$CD=BC=12\ \mathrm {cm},$$AD=AC-CD=8\ \mathrm {cm},$$PD=BP=(16-t)\ \mathrm {cm}$
在$Rt△ADP $中,$AP^2=AD^2+PD^2,$即$t^2=8^2+(16-t)^2$
解得$t=10$
∴当$t=10$时,$CP $恰好平分$∠BCA$
$ (3)①$若$CQ=BQ,$则$∠C=∠CBQ$
∵$∠ABC=90°$
∴$∠C+∠A=90°,$$∠CBQ+∠ABQ=90°$
∴$∠A=∠ABQ$
∴$BQ=AQ$
∴$CQ=AQ=10\ \mathrm {cm},$即$2t-12=10,$解得$t=11$
②若$CQ=BC,$则$2t-12=12,$解得$t=12$
③若$BQ=BC,$过点$B$作$BE⊥AC,$垂足为$E$
则$BE=\frac {AB·BC}{AC}=\frac {12×16}{20}= \frac {48}{5} (\ \mathrm {cm})$
在$Rt△BCE$中,$CE^2=BC^2-BE^2$
∴$CE= \frac {36}{5}\ \mathrm {cm}$
∴$CQ=2CE= \frac {72}{5}\ \mathrm {cm},$则$2t-12=\frac {72}{5}$
解得$t=\frac {66}{5}$
综上所述,当$t=11、$$12$或$ \frac {66}{5} $时,$△BCQ $为等腰三角形