证明:$ (1) $过点$ D $作$ D F \perp A C $于点$ F $
∵$\angle A B C=90°$
∴$A B \perp B C $
∵$A D $平分$ \angle B A C,$$ D F \perp A C,$$ D B \perp A B$
∴$D B=D F $
∴$D F $为$ \odot D $的半径
∴$A C $是$ \odot D $的切线
$(2) $在$ Rt \triangle B D E $和$ Rt \triangle F D C $中
$\begin{cases}D E=D C\\D B=D F\end{cases}$
∴$ Rt \triangle B D E ≌ Rt \triangle F D C $
∴$E B= CF$
∵$ AD$平分$∠BAF$
∴$∠BAD=∠FAD$
又∵$∠ABD=∠AFD= 90°,$$AD= AD$
∴$△ABD≌△AFD$
∴$AB= AF$
∴$AC=AF+CF=AB+EB=10+6= 16$